مفـاخره؛ جلوه‌‌ای از نقد شعر در ادب فارسی

Authors

  • مهدی فیاض استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه بین‌‌المللی امام خمینی قزوین
Abstract:

در این مقاله مفاخره یا خودستایی به‌‌عنوان شیوه‌‌ای آزاد در نقد شعر مورد بررسی قرار می‌‌گیرد. مسأله این است که آیا می‌‌توان مفاخره را تاحدودی به‌‌عنوان یکی از مظاهر و ابزارهای نقد شعر در میان شاعران تلقی کرد؟ شاعران عموماً در تمجید از آثار خود یا ترجیح آن بر آثار دیگران تحت‌‌نفوذ احساسات و تأثرات درونی خود بوده و معیار دقیقی برای داوری در‌‌نظر نداشته‌‌اند؛ ازاین‌‌رو تحت‌‌تأثیر وضعیت حاکم‌‌بر زندگی فردی و اجتماعی خود، دیدگاه‌‌های عموماً تأثری خود را دربارة آثار خود در اشعارشان آورده‌‌اند. روش این مقاله برای تحقیق دربارة این مسأله مبتنی است بر تحلیل محتوا و توصیف نمونه‌‌های آثار منظوم به‌‌همراه بررسی رابطة مفاخره با سبک شعری شاعران و ذکر دلایلی برای روی‌‌آوردن شاعران به مفاخره؛ در‌‌نتیجه، مفاخره در مطاوی آثار ادبی فارسی به‌‌عنوان عنصری سبک‌‌ساز دیده می‌‌شود که می‌‌توان آن را از منظر نقد‌‌ ادبی حائز اهمیت دانست؛ ولی آن را در قالب نوعی از نقد موسوم‌‌به نقد بی‌‌معیار و نقد ذوقی یا نقد تأثری می‌‌توان بررسی کرد و به‌‌طور کلی مفاخره در شعر با هر دیدگاهی که صورت گیرد، در بسیاری از مواقع می‌‌تواند دربردارندة نقد شعر خود یا دیگران باشد.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

گونه‌شناسی شعر فارسی از منظر ادب سیاسی

در میان دسته‌بندی‌های متعدد و متنوع ارائه شده برای اندیشه‌های سیاسی در اسلام و ایران معمولاً بر حوزه‌هایی همچون فقه سیاسی، فلسفه سیاسی، کلام سیاسی و سیاست‌نامه‌نویسی تأکید می‌شود، اما ایرانی‌ترین حوزه اندیشه‌ورزی در ایران اسلامی را بایستی در حوزه شعر جستجو کرد. زیرا که سپهر اندیشه ایرانی شعر است و اغلب فقها و فلاسفه و متکلمان و عرفای ایرانی، زمانی که خواسته‌اند نهان‌شده‌های دل خویش را آزادانه و ...

full text

چشم انداز آزادگی و ادب اعتراض در شعر فارسی

full text

نقد و تحلیل ماه نخشب در ادب فارسی

بی تردید سرزمین ماوراءالنهر یکی از خاستگاه‌های سترگ زبان و ادبیات فارسی است که نه تنها شاعران و ادیبان ارزشمندی را، از دیروز تا امروز، در دامان خود پرورده بلکه حوادث رخ داده در این پهنه‌ی پهناور نیز الهام بخش شاعران و نویسندگان فارسی زبان بوده است. از جمله‌ این حوادث تاریخی، ظهور مقنّع – پیامبر دروغین سده دوم هجری – است که در نخشب ظهور کرده و با معجزه‌ ماه نخشب، سالها اذهان بی‌شماری ر...

full text

گونه شناسی شعر فارسی از منظر ادب سیاسی

در میان دسته بندی های متعدد و متنوع ارائه شده برای اندیشه های سیاسی در اسلام و ایران معمولاً بر حوزه هایی همچون فقه سیاسی، فلسفه سیاسی، کلام سیاسی و سیاست نامه نویسی تأکید می شود، اما ایرانی ترین حوزه اندیشه ورزی در ایران اسلامی را بایستی در حوزه شعر جستجو کرد. زیرا که سپهر اندیشه ایرانی شعر است و اغلب فقها و فلاسفه و متکلمان و عرفای ایرانی، زمانی که خواسته اند نهان شده های دل خویش را آزادانه و ...

full text

عوامل مؤثر بر جهانی شدن شعر و ادب فارسی

با وزیدن نخستین نسیم انقلاب‌های جهانی از جمله انقلاب کبیر فرانسه، انقلاب صنعتی انگلستان، انقلاب 1917 روسیه و... روشنفکران و دوستداران ایران در داخل و خارج کشور به فکر جهانی‌سازی ایران و همگام کردن این مرز و بوم پرگهر با تحولات جهانی در همه‌ی زمینه‌ها از جمله اجتماعی، سیاسی، اقتصادی، فرهنگی، ادبی و... افتادند. در این مقاله دلایل جهانی‌شدن ادبیات (شعر) کلاسیک ایران مورد کنکاش قرار گرفته است. در ا...

full text

بررسی شعر عاشورایی در دو ادب فارسی و عربی با تکیه بر شعر شهریار و جواهری

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 17  issue 33

pages  233- 256

publication date 2019-09-23

{@ msg @}

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Keywords

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023